خوشبختانه معلم بودن فرصتی فراهم می کند تا از نظرهای دانشآموزان پیرامون کارهای آموزشی معلمان و کلاس درس بیشتر آگاه شویم. پا به هر خانهای که میگذاریم، بچهها فوری دورما را می گیرند وشروع می کنند از درس و مدرسه و معلم و از همه جا حرف زدن. ما هم به لطف این نعمت، می توانیم بین بچههای فامیل و آشنا آدم محبوبی باشیم. گاهی نامههایی از دانشآموزان دریافت می کنیم وبا تعدادی از آن ها گفت وگو می کنیم.. خوشبختانه از آن نشستها و گفت و گوها نیز بینصیب نمانده وبهره می بریم وگاهی در کلاس وتدریس هم استفاده می کنیم.از جملهی این بهرهها، پیدا کردن موضوعهایی است که گاهی برای ما خیلی مفید واقع می شود.
برای نمونه، در اینجا توصیف چند دانشآموز را از کلاس درس و روش آموزشی معلمان گردآوردهام که امید است آموزنده باشد.
من یک دانشآموز کلاس پنجم هستم.من از روش معلم خود ناراضی هستم. روش معلم من طوری است که من به وقت استراحت خود نمیرسم. من نمیدانم شاید شاگردان دیگر هم از روش این معلم ناراضی باشند. من از این معلم خواهش میکنم که روش خود را تغییر دهد.روش این معلم این طور است که تکالیف زیادی به شاگردان میگوید.
اما خوب است تکلیفی را که یک معلم خوشذوق از بچهها خواسته است، از زبان دانشآموز دیگری بخوانید
من روز دوشنبه همراه آموزگار خود و بچههای کلاس به اردو رفتیم. ما در آن جا یک شیر درنده دیدیم که خوابیده بود و یک آکواریوم ماهی دیدیم. یک ماهی هم به نام لجنخوار را که لجنهای شیشه را میگرفت و ماهیهای دیگر هم در آن جا بود. در حوض بزرگ و پر آب اردکهای زیبایی در حال شنا. لاکپشتی هم از داخل آب بیرون میآمد. و من با دیدن حیوانهای مختلف و زیبا، به قدرت خدا پی بردم. نزدیک ظهر ما مشغول خوردن ماست، پنیر، کره و نیمروی خوشمزهای شدیم. آن روز به من خیلی خوش گذشت و آن روز خوب را فراموش نمیکنم.
کدام یک برای بچهها دلچسب است و به آن بیشتر علاقه دارند؟ کدام یک حس کنجکاوی آنها را برمیانگیزد؟کدام یک قدرت تخیل آنها را پرورش میدهد؟ کدام یک شوقانگیز است؟ و سرانجام، “زندگی” در کدام یک از نوشتهها حس میشود؟
.
من آزمایشی را دوست دارم که ندانم آخرش چی میشود و خودم آن را کشف کنم و بفهمم. وقتی خانم در کلاس درس میدهد و در آخر میگوید بچهها چون وقت نداریم آزمایش را در خانه انجام دهید، من آنرا دوست ندارم. چون مثل فیلمهایی است که آدم میداند آخرش چی میشود و هیچ کیف ندارد. من اگر معلم بشوم، میگذارم اول بچهها آزمایش کنند و خودشان ببینند چی میشود و ذوق کنند. بعد من درس آن را میدهم. البته باید خطر نداشته باشد.
یک بار دیگر حرفهای این دانش آموزرا به دقت بخوانید و دربارهاش خوب فکر کنید. اوچه خوب از عهدهی تحلیل فعالیتهای زنگ علوم برآمده است. اکنون اندکی به مفهوم کلمهی “آزمایش” در فرآیند روش علمی فکر کنید و دریافتهای خود را از این واژه، با سخنان این دانش آموز مقایسه کنید، بچههای دبستانی، با آن که کوچکاند، مشاهدهگرانی پرتجربه و توانمندند. باور نمیکنید! باور کنید وقت آن رسیده است که بچهها را جدی بگیریم.
این مورد را یکی از همکاران محنرم در اختیارم گذاشته است. او بنابر شیوهای که هر ساله در پیش میگیرد، در آغاز دورهی آموزشی از دانشآموزان خواسته بود روی یک برگه کاغذ بنویسند که دوست دارند کلاس چگونه برگزار شود و آنها با نوشتهها خود او را غافلگیر کرده بودند.
هر درسی را که میدهید بگویید بچهها بروند در موردش تحقیق کنند و بیاورند هفتهی دیگر شما به تحقیقها امتیاز بدهید. کلاس را گروهبندی کنید و هر گروه مسوولیتی بر عهده داشته باشد. برای مثال، یک گروه مسوول نقشهکشی باشد. روزی برای درس به فضای آزاد برویم. گروهها با هم مسابقه بدهند. کار عملی داشته باشیم. کلاس خشک نباشد. مسابقه برگزار کنیم. برخی کارها را دستهجمعی انجام دهیم. دانش آموزان سخنرانی داشته باشند و … از شما متشکریم زیرا تنها معلمی که به بچهها اجازه داد تا نظر خود را بیان کنند، شما بودید.
این هم متن نامهی یکی دیگر از دانشآموزان که از معلم خود گلایه کرده است.
من میخواستم بدانم که آیا معلم میتواند به دانشآموز بگوید دوست ندارم قیافهات را ببینم. تا جایی که من میدانم نمیتواند ولی این جواب درست و حسابی برای من نیست. من نمیدانم این نامه به دست کدام یک از شما عزیزان میرسد، ولی میدانم که به دست کارمندان گرامی آموزش و پرورش میرسد و میخواهم یک سوال دیگر هم بکنم که آیا معلم میتواند زنگهای هنر و خط درس دیگری بدهد. خوب زیاد مزاحم وقت شما نمیشوم. راستی جواب نامه یادتان نرود.
شاید جواب نامه ی این دانش آموز هنوز به نرسیده است، اما گلایهی مظلومانهی او جاری است. معلمان، برنامهریزان، مدیران و … ، تعداد زیادی از این عزیزان منتظر پاسخ نامههایشان هستند.
شاید بهتر باشد که ازهمان ابتدای سال خودمان هم با دانش آموزان همراه شویم واز آنان بخواهیم باهم قوانین کلاس راوضع کنیم وهرکس یک قانون راروی تابلو بنویسدو مانظارت کرده و درصورت لزوم اصلاح کنیم.
قوانین مهم کلاس
بهبود کارایی دانش آموزان یکی از نتایج اجرایی کردن قوانین و روشهایی است که شما می توانید آنان را اجرا کرده و به انجام برسانید.
حتما نباید تمام قوانین طوماری بر دیوار کلاس باشد. خودتان به گونه ای رفتار کنید تا آن ها هم خودرا مکلف به انجام امور کنند.
شما می توانید نظرات خود رادر آخر این گونه بیان کنید:
همچنین لازم به یادآوری است :
۱ـ انتظار دارم (فعالیت ، تکالیف ،تحقیقی وسوالایی )که برای خارج ازکلاس برایاتان قراربرای جلسهی بعدآماده کرده باشین.
۲ ـتهیه ی روزنامه دیواری وفعالیتهای گروهیِ مرتبط بادرس مون نمره ی مثبت داره. درطول سال درارتباط با موضوعات مرتبط با درس می توانید روزنامه دیواری تهیه کنید که نمره مثبت داره.
۳-انتظار دارم همیشه پایبند به اجرای قوانین کلاس باشید. باارزش واحترام گذاشتن به قوانین ،به انجام وظایف وتعهدتان مبادرت ورزید.
تهییه شده توسط : آمنه کرمانی _ آموزگار پایه چهارم