تعریف دروغگویی کودکان
دروغگویی زمانی اتفاق می افتد که آنان می خواهند چیزی را توصیف نمایند یا به اصطلاح آرزویی کنند که واقعیت آن چیزی بود که می خواستند. در سنین 6 یا 7 سالگی کودکان از زشتی این کار مطلع می شوند. دروغ معمولاً بیان خلاف واقع و یا کتمان یک واقعیت است بنا براین بین این دو جنبه تمایز قایل شویم.
بیان خلاف واقع ،ممکن است از روی عمد و یا به واسطه عدم قدرت تشخیص واقعیت باشد . مثلاًکودکی ممکن است چهار کودک را در کوچه دیده باشد و عده آنان را هفت نفر ذکر کند. یک دلیل این بیان غیر واقعی می تواند عدم قدرت تمیز بین 4 و7 باشد و دلیل دیگر این است که او میخواهد بگوید عده بچه ها یی را که دیده خیلی بوده بنابراین آن را افزونتر از واقع بیان کند. بدیهی است که در این قسمت زمینه ذهنی،پیامد های رفتاری و تربیتی را مد نظر قرار دهیم و اگر مسأله عدم تشخیص یا درک ذهنی باشد در این صورت اطلاق درغگویی بعید به نظر می رسد. در مقابل کتمان واقعیت نوعی از دروغگویی است که مستلزم تواناییهای ذهنی بیشتر در کودکان است و معمولاً از سنینی بروز می کند که کودک ضمن برخورداری از توان استفاده از برخی از سمبل ها و علایم در افکار و اعمال خود،تجارب و یادگیریهایی در این زمینه دارد و از پوشیدن واقعیت به عنوان وسیله ای برای رسیدن به هدفهایش بهره می گیرد.
دروغگويي مانند بيماريهاي ديگر رواني و عاطفي ابتدا از يك مسئله ساده و كوچك آغاز مي شود و چنانچه به موقع درمان نشود به يك بيماري روحي تبديل مي شود.يكي از عوارض و مشكلات دروغگويي ، بي اعتباري و سلب اعتماد مردم است . دروغ اعتماد دو جانبه بين افراد را از بين مي برد و به آن لطمه مي زند و سبب بدبيني مي گردد.همچنين فاش شدن دروغ شخص باعث مي شود تا آبروي او بريزدو ارزش و اعتبار خود را از دست بدهد .ديگر اينكه سخن فرد دروغگو را حتي در مواردي كه راست هم بگويد ، باور نمي كنند .علاوه بر همه اينها دروغ موجب دردسر و زحمت براي دروغگو و ديگران است و از عوارض آن از بين رفتن ايمان شخص و گمراهي مي باشد.دروغ مانعي براي خودشناسي فرد است.افراد دروغگو غالباً خودشان را غير از آنچه هستند نشان مي دهند .آنها بر اثر تكرار دروغگويي باورشان مي شود كه واقعاً داراي توانايي هايي هستند و دروغ هايي را كه درباره خودشان و ديگران گفته اند باور مي كنند و به عنوان حقيقت مي پذيرند .
دروغگويي را می توان به 8 دسته تقسيم مي كند :
يافته هاي روانشناسان بر اين نكته تاكيد دارد كه گفته هاي كودكان زير 5 يا 6 ساله بيشتر جنبه خيالبافي دارد .
آنها اغلب احساسات و تخيلات خود را درباره پديده هاي اطرافشان بيان مي كنند .كودكان زير 5 سال در دنياي تصور و خيال زندگي مي كنند و به انديشه ها و روياها و افكار خود وجود خارجي مي بخشند و حتي اشياء بيجان را جاندار به حساب مي آورند .درك آنان از چيزها و يا كارهاي خوب و بد ضعيف است، به طوري كه نمي توانند بين آنها فرقي بگذارند .دروغگويي در كودكان از 5 يا 6 سالگي به بعد شروع مي شود زيرا از نظر رشد ذهني آنها به مرحله اي مي رسند كه به تدريج مي توانند راست را از دروغ تشخيص دهند .از اين سن به بعد صفت دروغگويي در بعضي كودكان به تدريج شكل مي گيرد و گاهي آنقدر شديد مي شود كه به صورت مرض درآمده و جزئي از شخصيت بزرگسالي او مي شود .در واقع مي توان گفت پايه و اساس دروغگويي در بزرگسالي از كودكي گذاشته مي شود .
دروغگو كيست؟ شخص دروغگو علائم و نشانه هايي دارد كه با توجه به آنها مي توان به دروغگو بودن وي پي برد ، ازجمله جاه طلبي – برتري طبي – ترسوئي – بي قراري و عصبانيت – برخورداري از هيجان زياد –گزافه گويي و خود بزرگ بيني و تنبلي (معمولاً خواستار چيزهايي هستند كه استحقاق آن را ندارند ) ظاهر سازي انتقاد پذيري و حساسيت زياد .
دروغگويي در كودكان و افرادي كه هنوز به دروغ عادت نكرده اند معمولاً با نشانه هايي همراه است .اين نشانه ها عبارتند از رنگ پريدگي –واكنش عضلاني – ناراحتي هاي تنفسي –برافروختگي و سرخ شدن صورت-هيجان زياد و ضربان شديد قلب – لكنت زبان و دست و پاچه شدن- رفتار تصنعي – خودنمايي – خود فريبي – تناقض گويي و فراموشي .اين علائم تا زماني وجود دارد كه فرد بر واكنش هاي خود مسلط نشده باشد .اما به تدريج كه فرد بر واكنش هاي خود مسلط شد و به دروغگويي عادت كرد .علائم فوق روز به روز كمتر ظاهر مي شود تا جايي كه فرد بدون بروز هيچگونه نشانه اي به راحتي دروغ مي گويد .
علل دروغگویی
دروغ گفتن از هر نوع كه باشد داراي علت هايي است از اين رو براي درمان آن لازم است ابتدا علت هاي به وجود آورنده اين عادت زشت شناخته و سپس درمان شود .
این آموزش ها، به ویژه همزمان با شروع دوره دبستانی می تواند در جلوگیری از دروغگویی مؤثر باشد. کودکان دبستانی و آمادگی پذیرش قواعد و دستورهای اجتماعی و اخلاقی را دارند و آنها را دررفتارها و ارزیابی های خود از وقایع محیط اطراف،بعنوان ملاک و معیار مورد استفاده قرار می دهند.
تهیه و تائید توسط: بی بی فاطمه حاجی میرزایی_آموزگار پایه اول